MuseScore heeft ingebouwde "Geluid en afspeel" mogelijkheden. Dit hoofdstuk beschrijft de afspeel functies en de manier waarop het geluid van het instrument kan worden uitgebreid naast het ingebouwde piano geluid.
MuseScore heeft een geïntegreerd mengpaneel en synthesizer om de partituur af te spelen.
Door het drukken op de Afspeel knop, kom je in de Afspeel mode. In de Afspeel mode zijn de volgende commando's beschikbaar:
Druk nogmaals op de afspeel knop om te stoppen en om de Afspeel mode te verlaten.
MuseScore start met afspelen vanaf de plaats waar het als laatste gebleven is. Indien je echter een noot selecteert dan speelt MuseScore vanaf die plaats. In de werkbalk is ook een terugspoel knop om snel terug te gaan naar het begin van de partituur voor het afspelen.
Activeer de Laat herhalingen horen-knop om herhalingen tijdens het afspelen af te spelen.
Het Afspeelpaneel geeft meer controle over het afspelen inclusief het aanpassen van het tempo, start-eind positie en algehele volume voor de huidige sessie (deze aanpassing worden niet in de partituur opgeslagen). Vanuit het hoofd menu kies je Weergave → Afspeelpaneel om het te openen.
Opmerking: Je kunt het standaard volume instellen via de Synthesizer (Weergave → Synthesizer).
Je kunt het aftellen voordat het afspelen begint aan- of uitzetten. Het aftellen speelt een hele maat (volgens de huidige maatsoort op de afspeel positie); indien het start punt in het midden van een maat is of als het om een 'verkorte' maat (opmaat) gaat, dan worden er zoveel tellen gespeeld als nodig om die maat op te vullen.
Het dirigent icoon in het afspeelpaneel schakelt het aftellen in of uit.
Je kunt een begeleidende metronoom tijdens het afspelen aan- of uitzetten met het metronoom icoon in het afspeelpaneel.
Je kunt het afspelen van een passage herhalen. Gebruik de drie knoppen onderaan het afspeelpaneel om eerst de start en eind positie in te stellen en daarna kan de lus worden afgespeeld. De lus kan ook aan/uit worden gezet middels een knop in de hoofd werkbalk van MuseScore.
Bij de lus start en eind positie is een blauwe vlag wijzend naar rechts respectievelijk links zichtbaar.
De Mixer stelt je instaat de instrument geluiden aan te passen, het volume, het panorama, de reverb. (galm) en de chorus voor iedere notenbalk in te stellen. Kies vanuit het hoofd menu Weergave → Mixer of druk op F10 (Mac: fn+F10) om de mixer zichtbaar te maken.
Gebruik de Demp optie om snel een aantal partijen stil te maken. Als alternatief kun je ook de Solo optie gebruiken om alle partijen stil te laten zijn behalve die als "Solo" is aangemerkt.
Om een knop met de klok mee te draaien, klik en sleep naar boven. Om een knop tegen de klok in te draaien, klik en sleep naar beneden.
De lijst met geluiden bestaat uit alle instrumenten die door je huidige SoundFont worden ondersteund. Indien je meerdere SoundFonts hebt geladen in de Synthesizer dan worden de geluiden van alle SoundFonts in de lijst weergegeven—de beschikbare geluiden worden in volgorde van de geladen SoundFonts weergegeven. Eerst de geluiden van het eerste SoundFont, daarna die van de tweede, etc.
Je kunt een notenbalk aanpassen in een ander instrument. De volgende methode wijzigt in één keer het instrument geluid, de notenbalknaam en de notenbalk transpositie.
Niet te verwarren met Instrument wijzigen in notenbalk.
Sommige instrument kunnen ook van geluid wijzigen in het midden van een partituur. Als voorbeeld, strijkers kunnen pizzicato of tremolo spelen, terwijl een trompet kan veranderen in gedempte trompet.
De volgende instructie stelt het gebruik van pizzicato strijkers in als voorbeeld, maar hetzelfde principe geldt voor tremolo violen of een gedempte trompet.
Selecteer pizzicato in de lijst
Klik OK om terug te gaan naar de partituur
Iedere noot die volgt na de notenbalktekst die je hebt toegevoegd klinkt nu pizzicato. Om later terug te keren naar het normale strijkers geluid volg dezelfde instructie als hierboven echter type Arco in stap 3 en selecteer normaal in stap 6.
Instrumentwijziging tekst (beschikbaar als "Instrument" in het tekst palet) kan worden gebruikt om aan te geven dat het instrument dat wordt gespeeld wordt gewijzigd in een specifieke notenbalk en deze wijziging is ook hoorbaar tijdens het afspelen. Er is echter wel een beperking, de transpositie wordt hierbij niet veranderd.
Pas "Instrument" toe vanuit het tekst palet
Dubbelklik op de nieuw ingevoegde tekst om deze te bewerken
Merk op dat je ook de opmaak van de tekst kunt aanpassen
of pas de Tekst-eigenschappen aan door met rechts te klikken op de tekst na het verlaten van de bewerkingsmodus (de tekst moet zwart zijn en niet helder blauw) of pas een Tekst Stijl toe (dat dezelfde wijziging zal toepassen op alle tekst voor instrumentwijzigingen).
Klik met rechts op de tekst en kies "Wijzig instrument..."
Kies het instrument en klik OK
Een SoundFont is een speciaal bestand dat samples bevat van verschillende instrumenten die verschillende noten spelen, dit maakt het mogelijk voor MuseScore om ieder instrument geluid te spelen. Sommige SoundFonts zijn speciaal gemaakt voor klassieke muziek, andere voor jazz, pop, etc.
Er zijn veel SoundFonts beschikbaar op het internet. Zoek er naar één die de 128 geluiden van General MIDI (GM) omvat. Als je een SoundFont gebruikt dat niet voldoet aan de General MIDI standaard, dan horen anderen mogelijk niet de juiste instrumenten als je de partituur deelt of exporteer naar een MIDI bestand. MuseScore 0.9.6 tot 1.3 bevatte een relatief licht-gewicht, algemeen SoundFont genaamd TimGM6mb.sf2
, terwijl 2.0 met het veel betere FluidR3Mono_GM.sf3
komt.
De bestandsgrootte en geluid kwaliteit van de SoundFonts op het internet variëren. Grotere SoundFonts hebben vaak een betere geluidskwaliteit maar kunnen te groot zijn om op je computer te gebruiken. Als je merkt dat MuseScore traag wordt na het installeren van een groot SoundFont, of als je computer het niet kan bijhouden tijdens het afspelen, ga dan opzoek naar een kleiner SoundFont.
Zodra een SoundFont geïnstalleerd is dan kan het door MuseScore worden gebruikt voor het afspelen (en andere aspecten van het geluid) met de Synthesizer. Om de Synthesizer weer te geven ga je naar Weergave → Synthesizer.
Na het vinden en uitpakken van een SoundFont (zie →hieronder), dubbelklik er op om deze te openen. In de meeste gevallen zal het SoundFont type gekoppeld zijn aan MuseScore en dus zal MuseScore worden opgestart en een dialoog wordt zichtbaar waarin wordt gevraagd of je het SoundFont wilt installeren. Soms is er een andere applicatie dan MuseScore gekoppeld aan het SoundFont bestands type; in dit geval klik je met rechts op het bestand zodat je kunt kiezen dat je het bestand met MuseScore wilt openen. In beide gevallen, zodra het dialoog wordt getoond met de vraag of je het SoundFont wilt installeren, klik je op "Ja" om een kopie van het SoundFont op te slaan in de MuseScore SoundFont map. Deze map is specifiek voor iedere aangemelde gebruiker en kan worden gezien of gewijzigd in MuseScore Voorkeuren; de standaard map is:
Windows: %HOMEPATH%\Documents\MuseScore2\Soundfonts
Mac OS X and Linux: ~/Documents/MuseScore2/Soundfonts
In tegenstelling tot door de gebruiker toegevoegde SoundFonts, is het initiële standaard SoundFont dat wordt geïnstalleerd door MuseScore opgeslagen in een systeem map die alleen hiervoor is bedoeld. Deze map en het standaard SoundFont bestand is:
%ProgramFiles%\MuseScore 2\sound\FluidR3Mono_GM.sf3
Windows (64-bit): %ProgramFiles(x86)%\MuseScore 2\sound\FluidR3Mono_GM.sf3
Mac OS X: /Applications/MuseScore 2.app/Contents/Resources/sound/FluidR3Mono_GM.sf3
Linux (Ubuntu): usr/share/sounds/sf2/FluidR3Mono_GM.sf3
Om een SoundFont te de-installeren open je de map waarin het SoundFont is geplaatst en verwijder je deze.
De Synthesizer is MuseScore's centrale controle paneel voor het maken geluid.
Nadat een SoundFont geïnstalleerd is, moet het met de Synthesizer worden geladen zodat het door MuseScore kan worden gebruikt voor het afspelen. Om de Synthesizer weer te geven ga je naar Weergave → Synthesizer.
Hieronder een aantal populaire GM SoundFonts van verschillende omvang.
FluidR3Mono_GM.sf3
(13.8 MB).Naast SoundFont bestanden ondersteund MuseScore ook het SFZ formaat, dankzij de nieuwe synthesizer Zerberus. Hier zijn een aantal SFZ geluid banken:
Opmerking: Omdat SoundFont bestanden erg groot zijn worden ze vaak gecomprimeerd in verschillende formaten inclusief .zip, .sfArk en .tar.gz. Deze bestanden moeten worden uitgepakt voordat ze gebruikt kunnen worden.
ZIP is standaard compressie formaat dat wordt ondersteund door de meeste besturing systemen.
sfArk is een compressie formaat dat speciaal is bedoeld voor het comprimeren van SoundFont bestanden. Gebruik de speciale sfArk software om het uit te pakken.
.tar.gz is een populair compressie formaat voor Linux. Windows gebruikers kunnen hiervoor 7-Zip gebruiken; Mac gebruikers kunnen gebruik maken van The Unarchiver, of de in Mac OS X's ingebouwde Archiveer toepassing. Merk op dat wanneer je 7-Zip gebruikt, je het bestand twee keer moet uitpakken, één keer voor GZip en één keer voor TAR.
Indien de werkbalk afspeel knop grijs is, of niet zichtbaar, volg dan de instructies hieronder om het geluid weer werkend te krijgen:
Als je voor de eerste keer een SoundFont gaat instellen, maak dan gebruik van één van de bovenstaande aanbevolen SoundFonts.
Als het afspelen stottert, dan is je computer niet instaat om het gebruikte SoundFont om te gaan. Er zijn hiervoor twee oplossingen:
MuseScore kan een partituur afspelen met gebruikmaking van swingende achtste of zestiende noten.
De aanbevolen manier om MuseScore (en de mensen die jouw muziek gebruiken) te laten weten dat een swing ritme benodigd is, gaat met het gebruik van het Swing Systeem tekst element.
Dubbelklik Swing in het tekst palet
De Swing tekst kan worden aangepast zoals ieder ander tekst element door er op te dubbelklikken (zie Tekstbewerken) en het kan verborgen worden door gebruik te maken van de Instellingenoverzicht.
Als je een partituur hebt waarin zowel "swing" als "gewone" secties voorkomen en je wilt dit laten horen tijdens het afspelen dan doe je het volgende:
Swing-instellingen voor een individuele Swing tekst markering zijn beschikbaar via rechts-klik → Systeemtekst-eigenschappen → Swing-instellingen. Hiermee kun je instellen hoe "zwaar" de swing (de ratio van de downbeat ten opzichte van de upbeat) en of het de achtste of zestiende noot is die in swing moet.
Standaard is, bij afwezigheid van een Swing tekst element, het afspelen in swing uitgeschakeld. Om het swing ritme tijdens het afspelen aan te zetten zonder het tekst element toe te voegen kunnen de algemene (voor de gehele partituur) swing-instellingen worden aangepast via Stijl → Algemeen... → Partituur.
De Synthesizer is MuseScore's centrale controle paneel voor het maken geluid. Hiermee stel je onder meer in welke SoundFonts er wordt gebruikt bij het afspelen en stel je de equalizer in en de volume niveaus.
Om de Synthesizer zichtbaar te maken, ga naar Weergave → Synthesizer.
Er kan slechts één set van Synthesizer instellingen tegelijk actief zijn - bv. indien je meerdere partituren geopend hebt dan is het niet mogelijk wijzigingen aan te brengen in de Synthesizer in één partituur en daarbij de overige onaangepast te laten. Ook zullen de wijzigingen die zijn aangebracht in de Synthesizer alleen in de huidige sessie worden gebruikt. De volgende keer dat MuseScore wordt gestart worden de standaard instellingen weer gebruikt. Die standaard instellingen kunnen op ieder moment worden gewijzigd door op de Stel in als standaard knop te drukken in de Synthesizer waardoor de huidige instellingen de nieuwe standaard instelling wordt voor de volgende sessies.
Het is ook mogelijk om de instellingen op te slaan in een individuele partituur en deze later op te roepen met de Sla op in partituur and Laad van partituur knoppen. De opgeslagen instellingen worden niet automatisch geladen bij het openen van een partituur, het is noodzakelijk om de instellingen handmatig te laden.
Wijzigingen die worden gemaakt in de Synthesizer zijn niet hoorbaar in geëxporteerde audio bestanden tenzij de Synthesizer instellingen zijn opgeslagen in de partituur met de Sla op in partituur knop.
Een verdere uitleg van deze opties is te vinden bij het voorbeeld voor de Stemming (hieronder).
Een SoundFont is een speciaal bestand dat samples bevat die MuseScore kan gebruiken bji het afspelen. MuseScore komt met het SoundFont FluidR3Mono_GM.sf3
, andere SoundFonts kunnen worden gedownload van internet (zie ook Lijst met SoundFonts). Zodra een SoundFont geïnstalleerd is dan kan het door MuseScore worden gebruikt voor het afspelen (en andere aspecten van het geluid) met de Synthesizer.
Standaard wordt het SoundFont FluidR3Mono_GM.sf3
geladen in de Synthesizer:
Klik op de Voeg toe knop om een ander SoundFont uit de SoundFont map aan de lijst toe te voegen.
Opmerking: Indien er geen andere SoundFonts zijn geïnstalleerd, dan zijn er geen andere SoundFonts beschikbaar om te laden. Om een SoundFont te gebruiken voor het afspelen, moet het eerst zijn geïnstalleerd (dat is een éénmalige actie) en dan worden geladen in de Synthesizer (dit kan worden gedaan wanneer nodig of permanent worden ingesteld).
Een geladen SoundFont kan worden verwijderd uit de Synthesizer (maar niet worden gede-installeerd) door het te selecteren in de lijst en dan te klikken op Verwijder. Als er meerdere SoundFonts zijn geladen dan kan de volgorde worden aangepast met de Omhoog en Omlaag knoppen.
Indien je geen geluiden hebt aangepast in de Mixer, dan wordt het SoundFont dat bovenaan de lijst staat gebruikt voor het afspelen. Indien je echter de Mixer gebruikt om verschillende instrumenten met geluiden uit verschillende SoundFonts te laten spelen dan werkt dit alleen correct als je dezelfde SoundFonts hebt geladen in dezelfde volgorde in de Synthesizer. Het is daarom aan te raden dat, indien je meerdere SoundFonts gebruikt, je klikt op de Sla op in partituur knop in de Synthesizer, zodat je de volgende keer dat je de partituur opent je de lijst van geladen SoundFonts (en andere Synthesizer instellingen) kunt oproepen met de Laad van partituur knop.
Optioneel kun je de Stel in als standaard knop gebruiken om de standaard Synthesizer instellingen te wijzigen zodat je deze de volgende keer niet vanuit de partituur hoeft te laden. Anders zal de Synthesizer terug gaan naar de originele standaard instelling in de volgende sessie dat je met MuseScore werkt.
Aan de rechterkant in de Synthesizer bevinden zich twee schuifbalken. De één bepaalt het afspeel volume, de andere bepaalt het volume van de optioneel ingebouwde metronoom. Net als met de overige instellingen van de Synthesizer zijn alle wijzigingen die hier worden gemaakt tijdelijk tenzij ze worden opgeslagen in de partituur of worden ingesteld als de nieuwe standaard.
In de Master Effecten
tab van de Synthesizer is het mogelijk geavanceerde afspeel opties zoals vertraging en equalizer instellingen. Standaard is het effect genaamd "Zita1" ingeschakeld, dat probeert om het hoorbare geluid zo echt als mogelijk te laten klinken. Het kan worden uitgeschakeld door "Effect A" op "NoEffect" te zetten. Om dit effect permanent uit te zetten (en permanent alle andere Synthesizer instelling toe te passen) klik Stel in als standaard.
Voor instrumenten op werkelijke toonhoogte gebruikt MuseScore A4 = 440Hz toonhoogte als standaard. Dit kan worden aangepast door een nieuwe waarde in te voeren in de via de Stemming
tab van de Synthesizer.
Zoals met alle andere Synthesizer instellingen is de stemming van toepassing op het afspelen in MuseScore maar heeft het geen effect op de geëxporteerde audio bestanden (WAV, OGG, MP3, MIDI) tenzij de Sla op in partituur optie is gekozen.
Opmerking: Dit is van toepassing op alle partituren. Alleen voor de huidige sessie (de stemming wordt hersteld naar standaard bij het afsluiten van MuseScore). Is van toepassing op afspelen maar niet op geëxporteerde audio bestanden (WAV, OGG, MP3 en MIDI).
Opmerking: Dit is van toepassing op alle partituren. Voor de huidige sessie en volgende sessies (totdat je het weer aanpast). Is van toepassing op afspelen maar niet op geëxporteerde audio bestanden (WAV, OGG, MP3 en MIDI).
Opmerking: Dit is van toepassing op de huidige partituur in de huidige sessie en alle volgende sessies. Het is van toepassing op afspelen en op geëxporteerde audio bestanden (WAV, OGG, MP3 en MIDI).
Tempo aanduidingen kunnen worden toegevoegd aan een partituur in de vorm van Tempotekst. Het afspeel tempo kan tijdelijk (handmatig) worden aangepast in het Afspeelpaneel.
Tempo aanduidingen worden gebruikt om de snelheid van de muziek aan te geven aan de persoon die de partituur leest en worden ook gebruikt tijdens het afspelen. Het is mogelijk om meerdere tempo aanduidingen te hebben op verschillende plaatsen in de hele partituur.
Een tempo aanduiding toevoegen:
Bestaande tempo aanduidingen kunnen worden aangepast door te dubbelklikken op de tekst in de tekstbewerkingsmodus.
Het aantal tellen per minuut van een tempo aanduiding kan direct worden aangepast door de tekst te bewerken indien "Volg Tekst" is gekozen in Instellingenoverzicht en de tempotekst is uitgedrukt in de vorm van "noot duur = nummer", zoals in dit voorbeeld dat de informatie bevat "kwartnoot = 75":
Als een tempo aanduiding is aangepast en niet langer deze informatie bevat (bijvoorbeeld door alleen het woord "Andante" zonder nummer), klik dan één keer op de aanduiding om deze te selecteren. Verwijder het vinkje bij "Volg Tekst" in het Instellingenoverzicht en nu kan handmatig het aantal kwart noten per minuut dat hoort bij de tempo aanduiding worden ingesteld.
Opmerking: Het afspelen is mogelijk sneller of langzamer indien de tempo instelling in het afspeelpaneel op een andere waarde is ingesteld dan 100%.
Geleidelijke tempo wijzigingen zoals ritardando ("rit.") en accelerando ("accel.") kunnen worden toegevoegd als systeemtekst, maar hebben momenteel geen effect op het afspelen.
Weergeven afspeelpaneel: Weergave → Afspeelpaneel of F11 (Mac: fn+F11)
Wijzig het werkelijk tempo van de partituur door het percentage aan te passen met de Tempo schuifbalk
Deze instelling wordt niet opgeslagen in de partituur en zal proportioneel worden toegepast op alle tempo aanduidingen in de partituur. Indien je meerdere tempo aanduidingen hebt in de partituur, dan is het BPM (Beats per Minute/Tellen per Minuut) getal dat boven de schuifbalk staat afhankelijk van de plaats waar je bent in de partituur. Als voorbeeld, indien het tempo van het afspelen is ingesteld op 80 BPM en het Afspeelpaneel is ingesteld op 120% van het tempo, dan is het werkelijke tempo van het afspelen 96 BPM. Dit is zichtbaar door het nummer dat wordt weergegeven boven het percentage in het Afspeelpaneel.
Het afspeel volume voor het hele stuk kan worden aangepast in het afspeelpaneel of lokaal door gebruik van dynamische tekens in de partituur.
Vanuit het Dynamische tekens palet, sleep een dynamiek naar een noot in de partituur. Als alternatief kun je ook een noot selecteren in de partituur en dan dubbelklikken op de dynamiek in het palet.
Om een crescendo en decrescendo te maken, zie Haarspelden.
Klik op het dynamiek teken om hem te selecteren en pas het "Geluidssterkte" getal aan in het Instellingenoverzicht - hoger voor harder, lager voor zachter. Als het Instellingenoverzicht niet zichtbaar is, ga dan naar Weergave
-> Instellingenoverzicht
of druk op F8 (Mac: fn+F8).
Weergeven Afspeelpaneel: Weergave → Afspeelpaneel
Wijzig het Volume met de schuifbalk