Systemen en horizontale uitvulling

Het horizontale uitvullings algoritme in MuseScore bepaalt de breedte van elke maat, die op zijn beurt bepaalt hoeveel maten er op elk systeem passen. Hoewel dit in veel gevallen tot goede resultaten zal leiden, zijn er ook situaties waarin je dit wilt overschrijven en minder of meer maten op een systeem wilt hebben of ze op een andere afstand binnen het systeem wilt hebben.

Functies

De belangrijkste functies die worden gebruikt om systemen en horizontale afstanden te regelen, worden hieronder beschreven.

Systeemomslagen

Een systeemomslag zorgt ervoor dat MuseScore een systeem beëindigt na een specifieke maat of horizontaal kader, zelfs als er meer maten zouden passen. Om een systeemomslag toe te voegen, selecteer je een maat (of een element daarin) of een kader en klik je vervolgens op het pictogram Systeemomslag in het Opmaak palet:

Je kunt ook de sneltoets Enter gebruiken. Beide methoden voor het toevoegen van systeemomslagen werken ook in de noteninvoermodus.

Nadat je een omslag hebt toegevoegd, verschijnt het pictogram boven de maat waaraan je het hebt toegevoegd:

Net als bij andere opmaakelementen, worden systeemomslagen grijs weergegeven en niet afgedrukt en kan hun weergave op het scherm kan worden uitgeschakeld via het Eigenschappen paneel.

Opmaak uitrekken

Je kunt de breedte van maten vergroten of verkleinen en hun inhoud zal dienovereenkomstig worden uitgerekt. De berekende breedte van een maat wordt vermenigvuldigd met een opmaak uitrekkings factor die je numeriek kunt instellen voor geselecteerde maten maar je kunt ook commando's gebruiken om de uitrekking van geselecteerde maten rechtstreeks te vergroten of te verkleinen zonder dat je een specifiek getal hoeft in te stellen.

Om de opmaak uitrekking direct te wijzigen kun je een of meer maten selecteren en vervolgens een van de commando's in Opmaak→Uitrekken gebruiken:

• Vergroot de uitrekking van de opmaak: vergroot de breedte van de maat (sneltoets })
• Verminder de uitrekking van de opmaak: verminder de breedte van de maat (sneltoets {)
• Herstel de uitrekking van de opmaak: herstel de breedte van de maat

Om de uitrekwaarde voor de opmaak numeriek in te stellen kun je een of meer maten selecteren en vervolgens de Maatbreedte instellen in het Uiterlijk gedeelte van het Eigenschappen paneel.

Zoals je kunt zien als je naar deze instelling kijkt, verhoogt of verlaagt elke druk op } of { deze waarde met 0.1.

Je kunt deze waarde ook instellen voor een enkele maat door er met de rechtermuisknop op te klikken, Maat-eigenschappen te selecteren en Uitrekking van de opmaak in te stellen in het dialoogvenster.

Horizontale kaders

Een horizontaal kader is een vak voor lege ruimte, tekst of afbeeldingen die tussen maten in een partituur kan worden geplaatst. Hoewel je tekst of afbeeldingen in horizontale kaders kunt plaatsen (zie Kaders gebruiken voor aanvullende inhoud), is een van hun belangrijkste doelen het creëren van lege ruimte binnen systemen, zoals hieronder wordt getoond.

Om een horizontaal kader aan je partituur toe te voegen, selecteer je een maat en klik je vervolgens op het pictogram Voeg horizontaal kader in in het Opmaak palet:

Het kader wordt voor de geselecteerde maat ingevoegd. Als de maat aan het begin van een systeem staat, kan het kader daadwerkelijk aan het einde van het vorige systeem verschijnen, als er ruimte is.

Je kunt ook de opdrachten in het menu Voeg toe→Kaders gebruiken:

• Voeg horizontaal kader in: voeg een horizontaal kader in voor de geselecteerde maat
• Voeg horizontaal kader toe: voeg een horizontaal kader toe aan het einde van de partituur

Je kunt vervolgens de breedte van het kader wijzigen met de instelling Breedte in het Eigenschappen paneel of door het kader te selecteren en de handgreep te slepen of met de knoppen Links en < kbd>Rechts cursortoetsen om de breedte te wijzigen. Toetsenbordaanpassing vindt plaats in stappen van 0,5 sp, of 1,0 sp als je Ctrl ingedrukt houdt (Cmd op Mac).

Houd maten op hetzelfde systeem

Om maten bij elkaar te houden om te bepalen of ze al dan niet op een bepaald systeem passen, kun je ze selecteren en vervolgens op het pictogram Groepeer maten in het Opmaak palet klikken:

Wanneer MuseScore aan het beslissen is welke maten op een bepaald systeem moeten worden geplaatst en een dergelijke groep tegenkomt en vaststelt dat ze niet allemaal passen, dan zal MuseScore de hele groep naar het volgende systeem verplaatsen.

Taken

Deze functies kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, maar er zijn een handvol taken die vooral veel voorkomen.

Minder maten op een systeem plaatsen

Het is altijd mogelijk om minder maten op een systeem te krijgen dan wat MuseScore standaard plaatst. Om een systeem op een bepaalde maat of horizontaal kader te beëindigen, selecteer je het en voeg je een systeemomslag toe.

Meer maten op een systeem plaatsen

Hoewel het fysiek niet altijd mogelijk is om meer maten in een bepaald systeem te passen met de huidige instellingen voor pagina- en notenbalkgrootte en uitvulling, kunnen er eenvoudigweg “te veel noten” zijn om te passen zonder overlapping - je in dit geval kunt de breedte van geselecteerde maten verkleinen.

Om meer maten op een systeem te plaatsen:

1. Selecteer en verwijder eventuele systeemomslagen die mogelijk al aanwezig zijn
2. Selecteer de maten die je wilt combineren tot één systeem
3. Verminder de uitrekking voor de geselecteerde maten totdat ze passen (bijv. door op { te drukken)

Afhankelijk van hoe dicht het eerder bij het passen was, kan het nodig zijn om meerdere keren op Verminder de uitrekking van de opmaak te drukken voordat de rek voldoende is verminderd om ze allemaal te laten passen. Maar het kan ook zijn dat het gewoon niet mogelijk is zonder de algehele pagina- of notenbalkgrootte of afstandsinstellingen te verkleinen. Zie Partituur formaat en uitvulling voor meer informatie.

De relatieve afstand van maten binnen een systeem wijzigen

De standaardafstand is ontworpen om ervoor te zorgen dat alle noten van een bepaalde duur op hetzelfde systeem dezelfde hoeveelheid ruimte innemen, tenzij er meer ruimte nodig is om ruimte te maken voor markeringen tussen specifieke noten. Maar er kunnen gevallen zijn waarin het zinvol kan zijn om de afstand in een of meer maten te vergroten, waardoor de afstand in de andere maten dienovereenkomstig kleiner wordt (of vice versa).

Om de tussenruimte in één of meerdere maten te wijzigen, selecteer je ze eenvoudig en vergroot of verklein je de uitrekking van de opmaak zoals hierboven beschreven.

Ruimte creëren tussen maten

Om ruimte tussen twee maten te creëren, selecteer je de tweede maat, voeg je een horizontaal kader in en pas je deze aan zoals hierboven beschreven.

Ruimte creëren aan het begin of einde van een systeem

Voeg een horizontaal kader toe om extra ruimte te creëren aan het begin of einde van een individueel systeem. Voor het eerste systeem van een partituur creëert de stijlinstelling Eerste systeem inspringen (in Opmaak→Stijl→Partituur) automatisch ruimte. Zie Partituur formaat en uitvulling voor meer informatie. Misschien wil je in plaats daarvan afzonderlijke secties maken met een "Sectie-einde". Als je denkt aan extra ruimte aan het einde van een individueel systeem, zie dan het hoofdstuk Secties gebruiken voor meerdere delen of liedjes.

Om ruimte aan het begin van een systeem toe te voegen, selecteer je de eerste maat van het systeem en voeg je vervolgens een horizontaal kader in en pas je deze aan, zoals hierboven beschreven. Mogelijk moet je ook een systemomslag op de laatste maat van het vorige systeem plaatsen om ervoor te zorgen dat het horizontale kader daar niet verschijnt.

Om ruimte toe te voegen aan het einde van een systeem, moet je er eerst voor zorgen dat er geen systeemomslag is op de laatste maat, vervolgens de volgende maat selecteren en een horizontaal kader toevoegen. Voeg indien nodig een systeemomslag toe aan het horizontale kader zelf.

De breedte van het laatste systeem aanpassen

Het laatste systeem van een partituur wordt normaal gesproken rechts uitgelijnd (uitgerekt om de breedte van de pagina te vullen) als de standaardbreedte de Drempelwaarde opvullen laatste systeem overschrijdt zoals ingesteld in Opmaak→Stijl→Partituur. Zie Partituur formaat en uitvulling voor meer informatie. Dit levert normaal gesproken goede resultaten op, maar er kunnen gevallen zijn waarin het laatste systeem gevuld is, maar er beter uit zou zien als dat niet het geval was, of visa versa.

Voor gevallen waarin het systeem gevuld is maar je dat liever niet wilt, kun je de drempel verhogen. Een waarde van 100% betekent dat het laatste systeem nooit wordt gevuld (aangezien de breedte die drempel nooit overschrijdt). Omgekeerd, als het laatste systeem niet gevuld is maar je wilt dat wel, verlaag dan de drempel. Een waarde van 0% betekent dat het laatste systeem altijd zal uitrekken (omdat de breedte altijd die drempel zal overschrijden).

Normaal gesproken zou je echter een drempelwaarde moeten selecteren die rekening houdt met toekomstige wijzigingen in de partituur die ertoe kunnen leiden dat er meer of minder maten op het laatste systeem terechtkomen. Als je laatste systeem bijvoorbeeld momenteel meerdere maten heeft en je dwingt het te vullen door de drempel op 0% in te stellen, kan dit er slecht uitzien als de opmaak in de toekomst verandert en het laatste systeem slechts één maat heeft of als het laatste systeem slechts één maat heeft en je dwingt het niet te vullen door de drempel op 100% te zetten, kan dit er slecht uitzien als de opmaak in de toekomst verandert en het laatste systeem meerdere maten krijgt. Dit is de reden waarom een meer middelmatige waarde meestal logisch is.

Het is echter meestal nog beter om systeemomslagen te plannen om te voorkomen dat het laatste systeem minder vol is dan andere.

Groeperen van maten

Zoals besproken in Partituur formaat en uitvulling past MuseScore normaal gesproken zoveel mogelijk maten op elk systeem. Dit kan er soms toe leiden dat twee of meer muzikaal gerelateerde maten worden gesplitst over een systeemonderbreking, terwijl het misschien gemakkelijker te lezen is als ze bij elkaar worden gehouden op het volgende systeem. Hoewel je vóór de groep een systeemomslag aan de maat zou kunnen toevoegen, zou dit gemakkelijk contraproductief kunnen blijken als de opmaak later verandert en alle maten op dat systeem hadden kunnen passen. Wat je echt wilt, is dat je kunt specificeren dat een groep maten indien mogelijk bij elkaar moet worden gehouden, of dat nu betekent dat je ze op het oorspronkelijke systeem houdt of dat je ze allemaal samen naar het volgende systeem verplaatst.

In een tekstverwerker wordt een “vaste spatie” karakter gebruikt om twee woorden bij elkaar te houden. Als de woorden beide op de huidige regel passen, werkt de niet-afbrekende spatie als een gewone spatie. Maar als de twee woorden niet allebei op een regel passen, worden ze door woordterugloop naar de volgende regel verplaatst in plaats van ze uit elkaar te splitsen op de niet-afbrekende spatie.

In MuseScore kun je het Groepeer maten pictogram in het Opmaak palet gebruiken om geselecteerde maten op dezelfde manier te groeperen. Deze maten worden behandeld als een enkel blok om te beslissen of ze op het ene of het andere systeem worden geplaatst.

Merk op dat je hierdoor niet meer maten op een systeem kunt passen dan je huidige instellingen normaal zouden toestaan. Het vertelt MuseScore simpelweg dat het ze allemaal bij elkaar moet houden indien mogelijk.