Liedtekst
Liedtekst invoeren
Eerste regel
- Voer de noten in voor de melodie.
- Selecteer de noot waar je wilt beginnen met het invoeren van de liedtekst.
- Om de liedtekstmodus in te schakelen druk je op Ctrl+L (Mac: Cmd+L) of vanuit het menu, selecteer Voeg toe→Tekst→Liedtekst.
- Voer een lettergreep in.
- Gebruik de volgende opties om verder te gaan met het invoeren:
- Ga naar de volgende lettergreep: Druk op Spatie (of Ctrl+→ (Mac: ⌥+→)) aan het einde van de lettergreep.
- Koppelteken (om lettergrepen te verbinden): Druk op - aan het einde van de lettergreep.
- Ga naar de vorige lettergreep: Druk op Shift+Spatie (of Ctrl+← (Mac: ⌥+→)).
- Verplaats naar links: Druk op ← (pijl naar links). Indien de cursor aan het begin van een lettergreep staat dan springt deze naar de lettergreep ervoor.
- Verplaats naar rechts: Druk op → (pijl naar rechts). Indien de cursor aan het einde van een lettergreep staat dan springt deze naar de volgende lettergreep.
- Verplaats naar de lettergreep eronder: Druk op ↓ (pijl naar beneden).
- Verplaats naar de lettergreep erboven: Druk op ↑ (pijl omhoog).
- Start een nieuwe liedtekst regel: Druk op ↵ (Enter) aan het einde van een bestaande lettergreep (Opmerking: Gebruik niet de Enter toets in het numerieke gedeelte!).
- Verlaat de liedtekstmodus door te drukken op Esc of door buiten het tekst vak te klikken.
Volgende regels
Indien je een liedtekst regel wilt toevoegen aan een bestaande (bv. een 2de of 3de vers etc.):
- Gebruik één van de volgende opties:
- Selecteer de noot waar de nieuwe liedtekst regel moet beginnen. Activeer de liedtekstmodus zoals uitgelegd in stap 3 (hierboven). De cursor plaatst zichzelf op een nieuwe (lege) regel.
- Activeer de tekstbewerkingsmodus voor een bestaande lettergreep, ga naar het einde van de lettergreep en druk op ↵ (Enter). De cursor verplaatst naar de volgende regel.
- Ga verder met het invoeren zoals uitgelegd in stap 4 (hierboven).
Voorbeeld:
Speciale karakters
In de meeste gevallen kan liedtekst net zoals normale tekst worden bewerkt. Er zijn echter speciale toetsenbord combinaties nodig voor het invoeren van de volgende karakters:
-
Een spatie: Ctrl+Spatie (Mac: Alt+Spatie).
-
- (koppelteken): Ctrl+- (Mac: Alt+-) of AltGr+-.
-
_ (liggend streepje): Ctrl+Shift+_ (Mac: Alt+Shift_).
-
Regel einde: Ctrl+↵ (Mac: Alt+Return) of Enter (in het numerieke toetsenbord gedeelte).
Vers nummers
Om vers nummers in te voeren type je het nummer (bv. 1. en een spatie voor het invoeren van de eerste lettergreep. MuseScore zal automatisch het vers nummer en de eerste lettergreep op de juiste manier uitlijnen.
Melisma
Een melisma is een lettergreep of woord die twee of meer noten omvat. Dit wordt aangegeven met een onderliggende lijn vanaf de lettergreep naar de laatste noot van de melisma. De onderliggende lijn wordt gemaakt door de cursor aan het einde van de lettergreep te plaatsen en vervolgens druk je op Shift+_, één keer voor iedere noot in de melisma. Zie onderstaande afbeelding:
De bovenstaande liedtekst wordt op de volgende manier gemaakt:
- Type de letters: soul,.
- Aan het einde van het woord, druk op Shift+___.
- Type de letters: To en druk op Esc.
Om de niet laatste lettergrepen te verlengen kunnen gewoon extra koppeltekens - worden ingevoerd. Normaal zal er slechts één zichtbaar zijn (meer indien de afstand tussen de lettergrepen groot genoeg is) en de lettergreep zal rechts worden uitgelijnd op de eerste noot, gelijk aan hoe de laatste lettergreep wordt genoteerd bij een melisme, zie hierboven.
Elisie (Liedtekstboog) / Synalephe
Twee lettergrepen onder een noot kunnen worden samengevoegd met een elisie karakter, ook bekend als "liedtekst boog" of "synalephe".
Een voorbeeld:
Om de liedtekst uit het voorbeeld te maken vanaf de lettergreep "te" doe je:
- Type te.
- Klik op het toetsenbord icoon links onder aan in het scherm of druk op F2 om het speciale tekens palet te openen.
-
Gebruik één van de volgende opties:
- Dubbelklik op één van de drie elisie karakters in de "Algemene symbolen" tab: "Smalle elisie", "Elisie" of "Brede elisie" (deze zijn te vinden tussen de "C Sleutel" en de "p" dynamiek—zie de afbeelding hier onder):
- Dubbelklik de elisie te vinden na de 7/8 breuk in de "Algemene symbolen" tab. Afhankelijk van het lettertype is het wellicht nodig om spaties voor/na de boog toe te voegen, gebruik hiervoor Ctrl+Spatie (Mac: Alt+Spatie).
Opmerking: Niet alle lettertypes bevatten het "onderboog" karakter (U+203F ‿ "undertie", hoofdzakelijk aanwezig in het "special tekens" venster voor compatibiliteit met MuseScore 1.x partituren). Om te bepalen welke lettertypes op je computer dit ondersteunen, zie "lettertype lijst" (gebruik een lettertype dat een boog laat zien tussen "te" en "A" in plaats van een lege rechthoek).
- Dubbelklik op één van de drie elisie karakters in de "Algemene symbolen" tab: "Smalle elisie", "Elisie" of "Brede elisie" (deze zijn te vinden tussen de "C Sleutel" en de "p" dynamiek—zie de afbeelding hier onder):
-
Type A.
Liedtekst bewerken
- Activeer de tekstbewerkingsmodus voor een bestaande lettergreep.
- Gebruik de standaard tekstbewerking mogelijkheden om de tekst aan te passen.
- Ga verder met het invoeren van de liedtekst (zie hierboven) of verlaat de liedtekstmodus door te drukken op de Esc.
Liedtekst eigenschappen aanpassen
Om een aanpassing te maken in de eigenschappen van alle liedteksten in de partituur doe je het volgende:
- Vanuit het menu, selecteer Opmaak→Stijl...→Liedtekst.
- Wijzig de plaatsing, regelhoogte, marges, streep en melisma eigenschappen waar nodig.
Positie van een enkele liedtekstregel aanpassen
Om de positie van één bepaalde liedtekstregel aan te passen doe je het volgende:
- Selecteer de liedtekstregel: Klik met rechts op een woord in de regel en (in het menu) kies voor Selecteer→Meer... en vink de relevante opties aan, waaronder in ieder geval "Zelfde systeem".
- Pas de X en Y afstand aan in het instellingenoverzicht.
Liedtekst naar klembord kopiëren
Kopieer alle liedteksten naar het klembord:
- Vanuit het menu, selecteer Gereedschappen→Kopieer liedtekst naar klembord.
Liedtekst plakken vanuit het klembord
Kopieer en plak de liedtekst vanuit een tekstbestand naar de partituur:
- Voer de noten in waaraan de liedtekst aan gekoppeld moet worden.
- Voer de liedtekst in een tekstbestand in met de juiste spaties, koppeltekens, regeleinden, etc.
- Kopieer de liedtekst vanuit het tekstbestand naar het klembord.
- Selecteer de begin noot in MuseScore en druk op Ctrl+L (Mac: Cmd+L) (stap 3 bij liedtekst invoeren).
- Door het herhaaldelijk toepassen van de plak functie zullen de woorden van de liedtekst worden ingevoegd. Indien nodig kunnen melismas en andere aanpassing worden gedaan tijdens het invoeren.